Araç alım-satım süreci yalnızca fiyat değerlendirmesiyle sınırlı kalmaz, aynı zamanda yasal olarak satışa engel bir durum olup olmadığının da kontrol edilmesi gerekir. Özellikle ikinci el araç alacak bireyler veya galeriler için bu sorgulama, dolandırıcılık vakalarının önüne geçmek adına kritik öneme sahiptir. Araç üzerinde rehin, haciz, çalıntı kaydı ya da şerh gibi durumlar varsa bu araçlar satışa uygun sayılmaz ve noter işlemleri sırasında engellerle karşılaşılabilir. Bu yazımızda araç satışa uygunluk sorgulama işleminin ne olduğu, nasıl yapıldığı ve dikkat edilmesi gereken tüm detayları ele alıyoruz.
Araç Satışa Uygun mu Sorgulama Nedir?
Araç satışa uygunluk sorgulama, bir motorlu taşıtın hukuki ve mali bakımdan devredilebilir olup olmadığını öğrenmek amacıyla yapılan resmi bir işlemdir ve bu sorgulama genellikle noter öncesinde yapılmalıdır çünkü bu işlem sayesinde aracın üzerinde herhangi bir borç, haciz, rehin, mahkeme kararı ya da satış kısıtlaması olup olmadığı öğrenilir ve bu sayede alıcı taraf hukuki bir riskle karşılaşmadan güvenli bir satın alma gerçekleştirebilir.
Araç Satışına Engel Durumlar Nelerdir?
Araç satışının noter onayıyla gerçekleşebilmesi için bazı temel şartların sağlanması gerekir bu nedenle satışa engel teşkil eden durumları bilmek ve bu detaylara göre hareket etmek oldukça önemlidir çünkü bu engeller kaldırılmadan satış işlemi yasal olarak yapılamaz.
Haciz ve Rehin Kaydı
Araç üzerinde bir borç nedeniyle haciz ya da rehin kaydı varsa satış işlemi yapılamaz çünkü bu tür kayıtlar alacaklı kurum ya da kişiler tarafından konulmuştur ve satışın yapılabilmesi için bu kayıtların kaldırılması zorunludur.
Mahkeme Şerhi ve Tedbir Kararları
Bazı durumlarda araç hakkında mahkeme kararı ile tedbir kararı uygulanmış olabilir ve bu durumda aracın satışı mümkün değildir çünkü yasal süreç tamamlanana kadar noter aracılığıyla satış yapılamaz ve bu durum sistem üzerinde açıkça belirtilir.
Trafik Cezası ve Vergi Borçları
Araç üzerindeki ödenmemiş trafik cezaları veya motorlu taşıtlar vergisi borçları da satış işlemi sırasında engel teşkil eder çünkü bu tür borçlar devlete olan yükümlülüklerdir ve noter satışı yapmadan önce bu borçların ödenmiş olmasını talep eder.
Araç Satışa Uygunluk Nasıl Sorgulanır?
Araç satışa uygunluk durumu farklı resmi platformlar üzerinden kolayca sorgulanabilir ve bu işlemler dijital ortamda yapılabildiği için alıcılar ve satıcılar zamandan tasarruf ederek anında bilgiye ulaşabilir bu da araç ticaretini daha güvenli hale getirir.
E-Devlet Üzerinden Sorgulama
e-Devlet sistemi üzerinden “Adıma Tescilli Araçlar” ve “Araç Detay Sorgulama” hizmetleri kullanılarak aracın üzerindeki rehin, haciz, ceza ve vergi borçları gibi tüm detaylar görüntülenebilir ayrıca araç plakası üzerinden de direkt olarak satış kısıtlamaları kontrol edilebilir.
SMS ile Sorgulama
Bazı operatörler aracılığıyla 5664 SMS hattına “DETAY boşluk PLAKA” yazarak gönderilen mesajla araç bilgilerine ulaşmak mümkündür ve bu sorgulama yöntemi özellikle acil durumlarda ve internet erişimi olmayan anlarda oldukça faydalıdır.
Noter Sisteminde Anlık Sorgulama
Aracın satış işlemi noter huzurunda gerçekleştirilmeden önce noter sistemi otomatik olarak aracın satışa uygunluğunu kontrol eder bu nedenle ek bir işlem yapılmasa bile noter ekranında satışa engel bir durum varsa işlem durdurulur ve taraflara detaylı bilgi sunulur.
Sıkça Sorulan Sorular
Araç Satışa Uygun mu Sorgulama işlemi hakkında araç alıcı ve satıcılarının kafasında birçok soru oluşmaktadır bu nedenle bu süreçte en çok merak edilen soruları ve bu sorulara verilen açıklayıcı cevapları aşağıda bulabilirsiniz.
Satışa uygun olmayan araç satılabilir mi?
Satışa engel teşkil eden durumlar kaldırılmadan araç noter huzurunda satılamaz ve bu tür girişimlerde alıcı da satıcı da yasal sorunlarla karşılaşabilir bu nedenle satış öncesinde araç üzerindeki tüm kayıtların temizlenmiş olması gerekir.
Araç üzerindeki rehin nasıl kaldırılır?
Rehin kaldırma işlemi rehin hakkı sahibi olan kurum veya kişi tarafından yapılır ve genellikle borcun tamamının ödenmesiyle birlikte noter ya da banka aracılığıyla resmi olarak kaldırılır bu işlem sonrasında sistemdeki kayıt güncellenir.
Hacizli aracı satın almanın cezası var mı?
Hacizli bir aracı bilerek veya bilmeden satın almak dolandırıcılık riskine yol açabilir ve hukuki sorunlara neden olabilir çünkü bu durumda araç sahibine geçmez ve noter işlemi yapılamayacağı için ödeme yapan alıcı mağdur olabilir.
E-Devlet’te çıkan ceza kaydı satışa engel olur mu?
Evet,eğer ceza ödenmemişse sistem satış işlemini engeller ve noter aracı üzerinde herhangi bir borç görürse işlem tamamlanmadan önce ödeme yapılmasını talep eder bu nedenle satıştan önce borçlar kapatılmalıdır.
Satışa uygunluk belgesi almak zorunlu mu?
Her ne kadar satışa uygunluk için ayrıca bir belge alınmasa da noter sistemi bu durumu otomatik olarak kontrol ettiği için belgede yer alan bilgiler sistem tarafından doğrulanır ayrıca alıcının mağdur olmaması için sorgulama yapması önerilir.
Trafik cezası ödenmeden satış yapılabilir mi?
Hayır, trafik cezası ödenmeden noter üzerinden araç satışı yapılamaz çünkü bu cezalar araç üzerinden takip edilen devlet borçlarıdır ve satış işlemi öncesi mutlaka kapatılması gerekir.
Aracın satışına engel olup olmadığını noter söyleyebilir mi?
Evet,noter satış işlemi sırasında sistem üzerinden aracın yasal durumunu kontrol eder ve eğer engelleyici bir durum varsa taraflara bildirir böylece işlem başlatılamaz ve olası mağduriyetler önlenmiş olur.
